Terug
Dagvoorzitter Marina Meens opende de bijeenkomst: “De cijfers liegen er niet om. We moeten écht actie ondernemen om deze trend in het stijgende aantal verkeerslachtoffers te keren. Ik ben dan ook heel blij om te zien dat we vandaag met zo’n mooie groep aanwezig zijn. We hebben iedereen nodig bij ons streven naar nul verkeersslachtoffers.”
Ongestoord op weg
Marieke van Daal krijgt als eerste het woord. Als projectleider verkeersveilig gedrag bij het ROV Zuid-Holland verzorgt zij de verschillende campagnes in de provincie. Van Daal vertelt dat begin maart de MONO-campagne is gestart om mensen bewust te maken van hoe belangrijk het is ongestoord op weg te gaan. “Smartphones zijn niet meer weg te denken uit ons leven. Maar smartphonegebruik in het verkeer brengt grote risico’s met zich mee. Sterker nog: het vergroot het risico op een ongeval met minstens 2,5 keer!” Van Daal benadrukt dat het ROV Zuid-Holland organisaties ondersteunt om de MONO-campagne lokaal uit te rollen: “Allereerst kunnen organisaties gebruik maken van onze toolkit. Daarin vind je social content, video’s, flyers en meer. Ook kunnen organisaties – met behulp van virtual reality – mensen de risico’s laten ervaren van smartphonegebruik in het verkeer. We stellen hiervoor een 3D fiets en/of auto beschikbaar. Tot slot hebben we de MONO-meter en postergenerator. De MONO-meter is een hulpmiddel om met je medewerkers in gesprek te gaan over smartphonegebruik in het verkeer. En met de postergenerator kan je online een gepersonaliseerde poster maken.”
Bekijk de presentatie van Marieke van Daal
Aantal verkeersslachtoffers neemt toe
Vervolgens is het woord aan Ada Aalbrecht, eveneens projectleider verkeersveilig gedrag bij het ROV Zuid-Holland. Zij vertelt dat het niet goed gaat met het aantal verkeersslachtoffers: “De afgelopen vier jaar waren in Zuid-Holland ruim 35.000 mensen slachtoffer van een verkeersongeval. Dat zijn gemiddeld 25 mensen per dag. En dan hebben we het alleen nog maar over de geregistreerde ongevallen.”
VIA oprichter Erik Donkers geeft een verdere toelichting op de cijfers: “Het gaat inderdaad niet goed. Voor corona zagen we een plateau in de ongevallendata. Maar na corona zien we een enorme stijging, zeker in Zuid-Holland. Hier ligt een enorme uitdaging voor de provincie.” Donkers vervolgt: “Als we inzoomen op de cijfers, zien we een piek bij jongeren in de leeftijd van 16 tot en met 20 jaar. De meest riskante vervoerwijzen zijn de fiets en bromfiets. Dit vraagt aandacht en hier moeten we echt iets mee doen. Onze BLIQ-verkeersveiligheidsrapportage – die voor iedereen vrij toegankelijk is en inzicht geeft in onze data – kan daarbij helpen.”
Gedragsmaatregelen
Aalbrecht vertelt dat een belangrijke oorzaak van alle verkeersongevallen menselijk gedrag is en dat – als we iets willen veranderen – we echt moeten investeren in gedragsmaatregelen. Een voorbeeld van een partij die dit al doet, is het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR). Kim van den Eijken is adviseur bij het CBR en vertelt dat ze verschillende maatregelen hebben die zich richten op gedrag: “Eén van deze maatregelen is een verplichte cursus voor mensen die onder invloed of asociaal rijden. Enerzijds willen we hiermee het kennistekort verkleinen. Anderzijds zijn de financiële kosten – cursisten moeten het zelf betalen – en tijd die deze cursus in beslag neemt een extra prikkel voor mensen om zich aan de regels te houden.” Van den Eijken sluit af met een oproep om meer in te zetten op handhaving en verkeer hoger op de bestuurlijke agenda te plaatsen.
Resultaten PROV 2023
Na dit sombere beeld van het aantal verkeerslachtoffers en de oproep om verkeersveiligheid hoger op de bestuurlijke agenda te plaatsen, is het tijd voor de presentatie van het Periodiek Regionaal Onderzoek Verkeersveiligheid (PROV) 2023. Hiervoor worden weggebruikers bevraagd naar hun eigen verkeersgedrag en mening over verkeersveiligheidsmaatregelen. Dit jaar hebben bijna 5.000 mensen meegedaan aan het onderzoek.
Het PROV wordt uitgevoerd in opdracht van het ROV Zuid-Holland. Matthijs Dicke-Ogenia (adviseur gedragsverandering bij Goudappel) was projectleider: “Wat me allereerst opvalt, is dat veel mensen als reden voor onveilig gedrag aangeven ‘ik dacht dat het wel kon’. Verder zien we dat telefoongebruik en vermoeidheid in de auto en op de fiets echt een probleem zijn. Tegelijkertijd vragen mensen wel om meer handhaving, ook wanneer ze zelf hun telefoon gebruiken. Het gaat hierbij vooral om de pakkans, de hoogte van de boete maakt minder uit.” Dicke-Ogenia vervolgt dat er een aantal thema’s uitspringt in het onderzoek. Maar hij benadrukt dat het belangrijk is om niet alleen daar op te focussen. Het is ook belangrijk om de omgeving erbij te betrekken, zoals ouders en vrienden. Dicke-Ogenia sluit af: “Mijn advies aan de politiek en bestuurders is om harder op te treden. We hebben vrijheid gegeven, maar als dat niet werkt, zijn andere maatregelen nodig. Het gaat om onze kinderen die veilig op hun locatie moeten aankomen.”
Het ROV Zuid-Holland helpt je op weg
Aalbrecht: “Het PROV laat zien dat er verschillende thema’s zijn die aandacht vragen. Als ROV Zuid-Holland helpen we je graag op weg. Naast de ondersteuning die we bieden bij campagnes, hebben we verschillende educatieprogramma’s op het gebied van verkeersveiligheid. Ons programma ‘SCHOOL op SEEF’ richt zich op de allerjongsten, terwijl ‘Doortrappen’ specifiek is ontworpen voor 65-plussers. Voor jongeren hebben we ‘Totally Traffic’ en ‘#impact’. Een risicovolle groep, waar we de komende periode extra aandacht aan besteden.”
Bekijk de presentatie van Ada Aalbrecht, Erik Donkers en Matthijs Dicke-Ogenia
Aan het einde van de middag nemen de sprekers deel aan een expertpanel om verschillende vragen uit het publiek te beantwoorden. Zo vroeg een van de deelnemers hoe het toenemende asociale rijgedrag gecorrigeerd kan worden. Volgens Van den Eijken is het hiervoor belangrijk dat we ouders betrekken, samenwerken met politie en handhavers, en dat we vaker cursussen opleggen wanneer mensen de verkeersregel overtreden.
Op de vraag of we de huidige campagnes kunnen verbeteren en uitbreiden, antwoordt Van Daal bevestigend: “We kunnen de campagnes zeker uitbreiden, waarbij het wel belangrijk is om verder te kijken dan alleen de campagne. Vaak is alléén een campagne niet effectief. Het gaat om een combinatie van interventies wat uiteindelijk verandering gaat brengen.” In het verlengde hiervan vraagt een andere deelnemer of alle interventies – zoals die van #impact – wel effect hebben. Aalbrecht antwoordt hierop: “#impact staat nog aan de start, en ook op het vlak van effectmeting van gedragsinterventies is er nog een wereld te winnen. Laten we vooral van start gaan en gedragsexpertise gebruiken om steeds beter te leren hoe je gedragsinterventies daadwerkelijk effectief maakt. Als ROV ondersteunen we daar graag in.”
Tot slot vroegen twee deelnemers of de auto misschien wel het meest veilige vervoersmiddel is en of het aantal verkeerslachtoffers in Zuid-Holland niet stijgt omdat simpelweg de wegen steeds voller zijn. De eerste vraag werd beantwoord door Donkers: “Als je kijk naar het aantal slachtoffers, dan zie je inderdaad dat dit aantal bij de auto laag is. Maar dit geldt alleen voor de mensen die in de auto zitten. Daarnaast is het aantal dodelijke slachtoffers wel het hoogste in de auto.” De tweede vraag werd beantwoord door Dicke-Ogenia: “We doen veel aan verkeersveiligheid en moeten niet denken dat het niet werkt. Maar nieuwe ontwikkelingen zorgen alleen voor nieuwe problemen, die de huidige problematiek verergeren. Denk bijvoorbeeld aan de e-bike en fatbike.”
De dag wordt afgesloten door afscheid te nemen van Astrid Homan, voormalig programmanager van het ROV Zuid-Holland. Na mooie woorden van gedeputeerde Frederik Zevenbergen en adjunct manager van de Metropool Regio Rotterdam Den Haag Raymond van Keerberghen, is het voor Homan tijd om definitief het stokje over te dragen aan haar opvolger. Namens het hele team bedanken we je voor je inzet Astrid. Samen maken we een punt van nul!
