Terug
Nederland Fietsland
Nederland is een fietsland met meer fietsen dan mensen. Er zijn er maar liefst ruim 22 miljoen omdat veel mensen meerdere fietsen hebben. Van jongs af aan stappen we op de fiets. Je leert het met vallen en opstaan, dat lijkt onschuldig maar de harde cijfers zijn anders.
Dr. William L.M. Kramer is kinderchirurg-traumachirurg in het Erasmus MC en expert op het gebied van hoofd- en hersenletsel bij kinderen als gevolg van fietsongevallen. Hij is fan van fietsen maar dan wel op een veilige manier. Met een fietshelm! Of zoals hij zelf zegt: “Fietshelm op? Gewoon doen!” Om aan te geven dat het een gewoonte zou moeten zijn en ook geen punt van discussie. In zijn vak maakt hij elke dag de gevolgen mee van het niet dragen van een fietshelm.
Kramer: “Per jaar worden er ongeveer 1000 kinderen met hersenletsel in het ziekenhuis opgenomen. Zo’n 700 zijn het gevolg van een fietsongeval. We staan er niet altijd bij stil maar de gevolgen zijn enorm: kinderen overlijden, zijn blijvend invalide, krijgen epilepsie of andere stoornissen. Zelfs na wat een onschuldige hersenschudding lijkt, kunnen bij kleine kinderen jaren later restverschijnselen optreden: leerstoornissen, concentratiestoornissen of zelfs karakterstoornissen. Vanzelfsprekend heeft dit bij kinderen veel invloed op hun latere functioneren. Doordat ze pas later optreden leggen we vaak de link niet meer met de val van de fiets jaren eerder. Maar dat verband is er wel. We weten nu dat de hersenontwikkeling pas met 25 jaar is voltooid dus al die tijd treden er nog veranderingen op. Het hersenweefsel dat is beschadigd, geneest nooit meer,” benadrukt hij. “En is ook chirurgisch niet meer te herstellen. Kapot is dan echt kapot en dat is schrijnend. We kunnen in dat geval slechts de beschadigde delen weghalen.”
Bescherm je kinderen
Daarom pleit Kramer voor een simpele oplossing. “Gebruik een fietshelm! Een fietshelm is noodzaak voor iedereen van jong tot oud. Maar zeker bij jonge kinderen. Dus ook als zij nog heel jong zijn en in een fietszitje voor of achter zitten. Kinderen zijn bewegelijk en kwetsbaar. Elk jaar vallen er 200 kinderen uit een fietsstoeltje. Dat is 1 per 2 dagen! En 5 kinderen gaan daaraan dood. Kinderen zijn je het meest dierbaar. Dus… bescherm ze! Zij zijn afhankelijk van de beslissingen die de opvoeder neemt. Een fietshelm vermindert de inwerking van de klap op de hersenen zelfs tot 70%. En dat maakt het verschil tussen een ernstige hoofdwond of licht letsel. Het dragen van een fietshelm is dan eigenlijk een eenvoudige oplossing. Daarom is mijn motto: Fietshelm op? Gewoon doen!”
Artsen voor Veilig Fietsen
Kramer staat niet alleen in zijn oproep, integendeel. Bij de denktank ‘Artsen voor Veilig Fietsen’ zijn veel neurologen, medische specialisten en Medische Verenigingen uit diverse disciplines betrokken. Zij pleiten allemaal voor het dragen van een fietshelm. Om die oproep kracht bij te zetten organiseren zij op 20 april de landelijke Dag van de Fietshelm. Het motto die dag is: ‘Gebruik je kop, zet een helm op!’
“Het onderwerp is zo belangrijk dat we samen met de Hersenstichting, de ANWB, De Edwin van der Sar Foundation en ook met het ROV Zuid-Holland aandacht vragen om de fietshelm te gebruiken. Er is voorlichting op bijvoorbeeld basisscholen om kinderen maar ook ouders verkeervaardig te maken. Daarnaast zal er die dag aandacht worden gevraagd voor de fietshelm via social media, radio en tv.”
Minder doden en gewonden
“In 28 landen ter wereld is het heel gewoon om een fietshelm op te zetten of is dat zelfs verplicht. Het SWOV heeft in 2019 onderzocht wat het zou betekenen als alle Nederlanders een fietshelm zouden dragen. Daar komen indrukwekkende cijfers uit. Nu raken in Nederland per jaar 13.000 fietsers ernstig gewond. Zo’n 4400 personen daarvan hebben ernstig hoofd- en of hersenletsel. Zou iedereen altijd een fietshelm dragen dat zouden er ongeveer 85 verkeersdoden en 2500 tot 2600 ernstig verkeersgewonden minder zijn. Door mijn werk zie ik iedere keer weer de ernstige gevolgen. En deels zijn die dus niet nodig. Het dragen van een helm is een slimme en eigenlijk eenvoudige manier om hersenletsel te voorkomen. Ik wil het dragen van de fietshelm stimuleren voor volwassenen, maar voor kinderen zouden we het moeten verplichten,” zegt Kramer gedreven.