Webinar “Toepassingen Verkeersveiligheid”

Astrid Homan heet alle aanwezigen van harte welkom bij dit webinar met als titel: Toepassingen Verkeersveiligheid. Een extra hartelijk welkom aan onze sprekers: Marc Schenk en Erik Wahle van Mobycon en Hans van Hofwegen en Stijn van Hofwegen van MOT Opleiden en Trainen.

Verkeersveiligheid is een zaak en ook een taak voor ons allemaal. Het ROV Zuid-Holland biedt kennis, ondersteunt organisaties en jaagt activiteiten aan om aan de slag gaan met verkeersveiligheid. Maak een punt van nul. Want: hoe minder ongevallen, hoe beter. Het organiseren van een webinar is een van de middelen die worden ingezet om verkeersveiligheid onder de aandacht te brengen.

MOT Opleiden en Trainen: Het verschil tussen de theorie en de praktijk

Hans Hofwegen vertelt dat zijn bedrijf vooral in de praktijk kijkt hoe wordt omgegaan met wegafzettingen en omleidingen. Hij heeft jarenlang meegewerkt aan de CROW richtlijnen en nu zit zijn zoon Stijn in de werkgroep. Een richtlijn blijft een papieren theorie als je er in de praktijk niets mee doet. Daarom is MOT Opleiden en Trainen foto’s gaan maken van praktijksituaties. Dan zie je duidelijk dat er een gat zit tussen datgene wat je met elkaar afspreekt en dat wat in de praktijk plaatsvindt.

Een aantal voorbeelden.
Verkeersregelaars:
Bij wegwerkzaamheden staat een vrachtwagen geparkeerd aan de rechterkant van de weg. Het verkeer moet er omheen. Voordat de werkzaamheden aanvangen is er een verkeersplan gemaakt. Daar staat in dat er verkeersregelaars aanwezig moeten zijn. Er staan in het plan zelfs 2 ingetekend. In de praktijk staat er 1. De aanbeveling is dat het verkeersplan veel concreter moet zijn. En dus ook vragen moet beantwoorden als:

• Hoe kan het werk veilig worden afgezet?
• Welk verkeer moet worden omgeleid en hoe?
• Zijn er verkeersregelaars nodig?
• Hoeveel? En wat is hun rol/taak?
• Wat gebeurt er als de verkeersregelaars koffie gaan drinken of lunchen? Ligt het werk dan ook stil?

Alleen als je die vragen stelt en de antwoorden helder hebt, kan je in de praktijk op een veilige manier verkeersregelaars inzetten. Bedenk ook: je moet mensen niet onnodig blootstellen aan aanrijdrisico’s. Zet dus altijd eerst technische middelen in voordat je verkeersregelaars inzet. Vaak worden te gemakkelijk regelaars ingezet. En nog te vaak zijn regelaars ook niet gecertificeerd.

Omleidingen:
In de CROW-richtlijn staat wat je moet doen om te communiceren over omleidingen. In de praktijk zie je dat er teveel borden staan of juist te weinig. Wanneer er heel veel borden bij elkaar staan, zijn ze niet meer leesbaar. Bekijk ook of de borden geen tegenstrijdige berichten bevatten. Dat gebeurt regelmatig als de tijdelijke borden door de vaste borden heen staan. Beter is het om de vaste borden dan weg te halen zolang de omleiding duurt of om ze af te plakken. Hoe meer informatie je geeft hoe onduidelijker en lastiger het wordt voor verkeersdeelnemers.
Ook de teksten kloppen niet altijd. Denk aan het bord: doorgaand verkeer gestremd. De CROW richtlijn heeft het over ‘dicht’ of ‘afgesloten” maar niet over “stremmen”. Eenduidige taal helpt om in de praktijk duidelijk te maken aan verkeersdeelnemers wat de bedoeling is.
En je ziet nog steeds borden die de aannemer zelf heeft gemaakt. Soms zelfs van papier en vitstift! Die lijken dan net niet of totaal niet op de officiële borden. Ook dat werkt verwarrend.
Opvallend is dat er in de praktijk vooral veel aandacht is voor het autoverkeer. Men wil dat dat de auto’s goed doorstromen. Denk ook aan kwetsbare verkeersdeelnemers, zoals wandelaars en fietsers.
We zien ook nog afzettingen met lint. Dat is al jaren niet meer toegestaan!
Een goed voorbeeld is het aanleggen van een tijdelijk brug met leuningen voor voetgangers over de aanleg van kabels heen.

Regelmatig komt het voor dat een maaimachine op een fietspad rijdt om de berm te maaien. Op de machine staat dan keurig een pijl om aan te geven dat fietsers kunnen passeren, de passeerruimte ontbreekt echter. En soms moet die machine ook even terug, in zijn achteruit. Waar blijven de fietsers dan? Deze twee vervoermiddelen passen niet samen op een fietspad. Neem je maatregelen en sluit op dat moment het fietspad af en zorg voor een goede alternatieve route en indien nodig een veilige oversteek.

Vragen van deelnemers

Vraag:
Waarom hebben jullie dit aanbod / cursus?
We geven deze informatie aan verschillende groepen. Denk aan wegbeheerders, aannemers en aan gemeenten. Het gaat erom dat iedereen weer even fris tegen praktijksituaties aankijkt.

Vraag:
De genoemde problemen zijn nogal verschillend op te lossen. Degene die de omleidingstekening maakt moet dat uiteraard doen volgens 96b. (als hij/zij hier bekend mee is tenminste). Dan moet bij de gemeente ook voldoende kennis en tijd aanwezig zijn om deze omleiding te controleren. Buiten moet de aannemer dit juist neerzetten (en kennis hebben waar en hoe je borden neerzet). En als laatste moet de toezichthouder ook kennis hebben of de aannemer de borden goed heeft neergezet. De gesignaleerde problemen liggen dus op veel bordjes.
Goed punt! De ZWIA is natuurlijk een praktische toevoeging/uitwerking op de CROW 96b. Maar wij zien dat de wegbeheerder (onterecht) te veel vertrouwt op de kennis en kunde van een aannemer/opdrachtnemer. Bekijk hier het Handboek ZWIA van de gemeente Amsterdam.

Vraag/Opmerking:
We zien ook steeds vaker “verkeersregelaars” op de weg staan zonder de juiste papieren. Daar moeten we (helaas!), ook al op papieren controleren.
Dat is zeer zorgwekkend. Terwijl aan het papiertje komen zeer laagdrempelig is….

Vraag/opmerking:
Wat een interessante presentatie: Ik ga navragen in de regio of gemeenten hier interesse hebben

Mobycon: Conflictanalyse op het kruispunt

Erik Wahle gaat in op het onderwerp Conflictanalyse en hoe je inzicht krijgt in het aantal (bijna) conflicten op kruispunten. De laatste tijd gebeuren er veel ongevallen en zijn er veel slachtoffers op kruispunten. De oorzaken zijn niet altijd duidelijk. Er zijn wel aannames:

• stijging van het telefoongebruik
• hogere snelheid van fietsers
• richtlijnen worden niet goed toegepast
• veel verschillende soorten voertuigen door elkaar die gebruikmaken van dezelfde ruimte.

Drie redenen waarom het handig is aan de slag te gaan met verkeersveiligheid aan de hand van conflictanalyses.

Conflictanalyses	vs	Ongevallendata
Proactief		Reactief
Hoge N		Kleine N
Inzicht in gedrag		Geen inzicht in gedrag

Wat is een conflict? Dat is een kritische verkeerssituatie waarbij twee (of meer) weggebruikers elkaar zodanig naderen dat een botsing dreigt en er een reële kans op lichamelijk letsel of materiele schade aanwezig is als hun koers en snelheid onveranderd blijft.

Geautomatiseerde conflictanalyse met camera’s biedt mogelijkheden:

• Kans om conflicten tussen verschillende verkeersdeelnemers waar te nemen
• Vanuit verschillende richtingen
• Objectieve verkeersveiligheidsanalyse van een specifieke situatie.

2 factoren zijn van belang:

• Snelheid van het voertuig
• De verstreken tijd die begint wanneer een weggebruiker een conflictgebied verlaat en eindigt wanneer de conflicterende weggebruiker het conflictgebied bereikt.

Fasen in de werkzaamheden:

1. Start aan de hand van ongevallen data/meldingen/klachten of een risicoanalyse
2. Verzamelen beeldmateriaal
3. Analyse van beelden d.m.v. automatische herkenning voetgangers, fietsers en automobilisten
4. Genereert getraceerde routes
5. De routes volgen de baan voor de verdere analyse
6. Conflicten identificeren en rapporteren
7. Handelingsperspectief ontwikkelen.

Voorbeeld. Mobycon heeft een onderzoek uitgevoerd in Amsterdam naar het hoge aantal ongevallen bij een oversteekplaats.

Onderzoeksvragen:

• Breng het aantal bijna ongevallen in beeld tussen het gemotoriseerde verkeer en de overstekende fietsers en voetgangers
• Breng het gedrag van de weggebruikers in beeld
• Breng de snelheid en intensiteiten van alle vervoermiddelen in beeld.

Vervolgens krijg je dan kwantitatief inzicht in het aantal (bijna) conflicten verdeeld naar:

• Risicocategorie
• Locatie en rijrichting
• Tijdstip per uur
• Gereden snelheden gemotoriseerd verkeer

Er is een verschil tussen conflictanalyse en ongevallen registratie:
Een conflictanalyse doet een detailuitspraak over risico-punten op een kruising en een ongevallen registratie geeft een globaal beeld van ongevallen.

Vragen van deelnemers
Vraag:
In die situatie waarbij een fietser bijna aangereden werd door een auto, welke maatregelen kwamen daar uit voort?
Er zijn hekwerken geplaatst ook omdat daar veel leerlingen oversteken. De belijning is aangepast om de richting van de automobilisten anders te sturen. Het gaat altijd om praktische maatregelen zodat je snel aanpassingen kan realiseren.

Dank

Astrid bedankt de sprekers voor hun interessante presentatie en de deelnemers voor hun actieve inbreng.
Voor meer informatie kun je contact opnemen met:
Erik Wahle. e.wahle@mobycon.nl
Hans van Hofwegen. info@opleidenmot.nl
Informatie@rovzh.nl