We starten de sessie met een snelle inventarisatie van ieders achtergrond. Daaruit blijkt, dat er zowel vanuit de overheid als vanuit het bedrijfsleven, de maatschappelijke organisaties en het veld van onderwijsondersteuning mensen aanwezig zijn.
Op de openingsvraag wat je persoonlijke motivatie is om actief te zijn voor verkeersveiligheid deelt een aantal aanwezigen zeer persoonlijke ervaringen. Verhalen over naasten die bij een ernstig ongeval betrokken zijn geweest, en van betrokkenheid bij de afhandeling van ongevallen vanuit de politie. Het maakt veel indruk.
Persoonlijke inzet: kansen en beren
In de sessie is een aantal private ambassadeurs aanwezig. Ze werken allemaal vrijwel dagelijks aan verkeersveiligheid. In hun toelichtingen komt meteen een aantal beren om de hoek. Zo lijkt het alsof de mentaliteit van weggebruikers is veranderd, en mensen steeds verder gaan in het negeren van aanwijzingen of regels. Daarnaast wordt opgemerkt, dat overheden in hun rol als opdrachtgever veel bewuster en bepalender zouden kunnen zijn. Vaak wordt bij aanbestedingen gegund op basis van de economisch meest voordelige aanbieding (EMVI), hoewel veiligheid een prominente rol zou moeten hebben in de beoordeling van aanbiedingen. Daarbij kunnen ook criteria worden meegegeven op het vlak van integraal werken bij de uitvoering. Bijvoorbeeld door bijvoorbeeld verkeerseducatie op de betrokken scholen, over de maatregelen en de nieuwe situatie, als actiepunt mee te geven.
Een andere kans ligt in de communicatie tijdens voorbereidingen en uitvoering van werkzaamheden.
Vanuit de onderwijsondersteuners wordt hierbij benadrukt, dat het goed is ook scholen vroegtijdig en doorlopend te betrekken bij werkzaamheden. Het voorbeeld Haastrecht wordt genoemd, waar de scholen die betrokken zijn bij de werkzaamheden aan de N219 nauw zijn betrokken bij het project.
Voor de overheden blijken er grote uitdagingen te liggen in beschikbare ambtelijke tijd, het wegen van de verschillende belangen en het politieke krachtenveld waarin wordt geopereerd.
Het ontbreekt veel ambtenaren bijvoorbeeld aan tijd om de nodige afstemming en communicatie vorm te geven. Een zorgvuldig voorbereide maatregel kan alsnog sneuvelen tijdens de politieke discussies in de gemeenteraad. Daarnaast onderschrijven de aanwezige gemeenten het belang van de geldende richtlijnen voor ontwerp van maatregelen. Maar ze lopen er in de praktijk tegenaan, dat die soms lastig uitvoerbaar zijn.
Uitgesproken goede voorbeelden worden ook gedeeld. Zo is een aanbieder van praktische verkeersexamens enthousiast over de inzet van de gemeente Rotterdam bij de organisatie van de examens, en is een rijopleider blij met de financiële steun van een aantal overheden voor de organisatie en uitvoering van dode-hoeklessen.
Is het gedrag van weggebruikers ten nadele veranderd?
Die vraag komt aan de orde en laat zich niet gemakkelijk beantwoorden. De conclusie is, dat het belangrijk je te verdiepen in de belangen en drijfveren van de weggebruiker. Om goed te (kunnen) bepalen wat er nodig is om het gewenste, veilige gedrag te bewerkstelligen. We zullen daar veel meer bij stil moeten staan.
De belangrijkste inzichten en aanbevelingen uit de sessie zijn als volgt:
- Borg verkeersveiligheid integraal in aanbestedingen door hiervoor criteria op te nemen.
- Zijn er werkzaamheden gepland? Breng goed in kaart wie daarbij betrokkenen zijn en betrek hen allemaal vanaf het begin.
- Blijf ook tijdens een project continu communiceren met alle relevante betrokkenen.
- Luister goed naar de weggebruiker, breng de drijfveren en motieven goed in kaart en houd daar rekening mee in de maatregelen en de communicatie.
- Een idee: maak landelijk één website met alle maatregelen aan de weg.