Tags voor deze pagina:
Nieuws

Effectmeting pilot jonge fatbikerijders Gorinchem afgerond. Rijden de jongeren nu veilig? 

Op initiatief van Rose van Dam en Jan Dijksman (destijds nog agenten in opleiding in het district Lek en Merwede) hebben de gemeente Gorinchem, de politie, Regionale Projectgroep Verkeersveiligheid (RPV) Alblasserwaard en het Regionaal Ondersteuningsbureau Verkeersveiligheid (ROV) Zuid-Holland van september tot en met november 2024 een pilot uitgevoerd voor jonge fatbikerijders in de wijk Gorinchem-Haarwijk.

Drie jongeren op een fatbike

Het project bestond uit handhavingsacties door de politie en een gerichte communicatie-aanpak.  Uit een effectmeting blijkt dat de bewustwording is toegenomen en de overlast is afgenomen. Toch blijven er zorgen over de daadwerkelijke verkeersveiligheid van deze jongeren. 

Aanleiding 

Voor hun opleiding bereidden Rose en Jan een onderzoeksopdracht voor. Zij constateerden daarbij, dat veel jongeren in Haarwijk  – in de leeftijd van 12 tot en met 18 jaar – slachtoffer werden van een verkeersongeval met een fatbike. Daarnaast waren er veel meldingen van overlast door deze groep jongeren, onder andere van winkeliers in het centrum van de stad.  

In een overleg met collega’s van politie Lek en Merwede, de gemeente, de RPV en ROV Zuid-Holland presenteerden Rose en Jan hun onderzoek, en besloten de partijen de aanbevelingen van de beide aspirant-agenten om te zetten in een project.  

Doel, organisatie en middelen 

Uit diverse contacten van de politie en gemeente met de jongeren bleek dat de kennis bij de jongeren over de regels en risico’s rond de fatbike laag was. Daarom is besloten de pilot vooral te richten op het vergroten van de kennis bij de jongeren en hun ouders.  

Tijdens de pilot organiseerde de politie meerdere handhavingsacties. Jongeren op een fatbike werden aangesproken en gecontroleerd op snelheid. Daarnaast werd een campagne opgezet om jongeren en ouders te informeren. Er kwam een speciale webpagina met uitleg over de regels, en er werden posters, flyers en advertenties verspreid, onder andere op middelbare scholen. De campagne was specifiek gericht op de situatie in Gorinchem en week daarmee af van de landelijke campagne ’t kan hard gaan’, die in dezelfde periode liep. 

Effectmeting 

Om vast te stellen of de aanpak effect had, hebben Shift gedrag en ANDC in opdracht van ROV Zuid-Holland metingen verricht. Er zijn voor en na de campagne observaties uitgevoerd op trajecten in de gemeente waar veel fatbikers rijden. Daarnaast zijn na afloop van de campagne17 jongeren geïnterviewd. 

De observaties lieten zien dat het overgrote deel van de jongeren zich  aan de snelheid hield. Opvallend was dat het ‘aanhangen’ (fietsers die zich laten voorttrekken door de fatbikerijder) veel voorkwam. Ook gebruikten veel fatbikers hun mobiel tijdens het rijden. Uit de interviews bleek dat de kennis over de regels en boetes goed was. De kennis over de risico’s van een strafblad bij overtredingen en financiële aansprakelijkheid bij ongevallen lag echter laag. 

Controles en meldingen 

Op 26 september en 31 oktober heeft de politie zogenaamde ‘klapdagen’ georganiseerd, waarbij jongeren op de fatbike zijn aangehouden. Met behulp van de rollenbank zijn de voertuigen gecontroleerd op snelheid. Het aantal overtreders lag op beide dagen een stuk lager dan verwacht. Zo zijn op de eerste dag 75 fatbikes gecontroleerd, en was er in zeven gevallen (nog geen 10%) reden een boete op te leggen.  
Het aantal meldingen van overlast door de fatbike-jongeren is gedaald en winkeliers zijn tevreden over de situatie. 

Is het probleem opgelost? 

Positief is dat de kennis bij de jongeren over de maximumsnelheid van fatbikes op peil lijkt en dat de overlast  is afgenomen. Ook lag het aantal feitelijke overtreders betrekkelijk laag op de handhavingsdagen.  

Toch zijn de partners uit het project nog niet gerust op de feitelijke veiligheid van deze groep jongeren in het verkeer. Zo gaven de vertegenwoordigers van drie van deacht middelbare scholen tijdens gesprekken eind september aan dat er recent een leerling van de school betrokken was bij een ongeval. Ook de telweek – die VeiligheidNL in oktober hield in samenwerking met de  spoedeisende hulp-afdelingen van alle Nederlandse ziekenhuizen – stelt niet gerust: de helft van de 96 fatbikeslachtoffers, die zich die week op de spoedeisende hulp meldden, was in de leeftijd van 12 tot en met 15 jaar. 

De gemeente, politie, RPV Alblasserwaard en ROV Zuid-Holland zullen de komende tijd aan de hand van de recente ongevalscijfers bespreken of en op welke manier het project een vervolg krijgt in 2025.