Impressie symposium ‘(V)aardig onderweg van 0 tot 100’

Het is maandagmiddag 25 november als vele vertegenwoordigers van gemeenten, scholen en uiteenlopende organisaties zich voor het symposium verzamelen op een inspirerende locatie op de Kop van Zuid in Rotterdam. Niet alleen om te luisteren, maar ook om actief mee te denken en praten over oplossingen om het verkeer in Zuid-Holland veiliger te maken voor iedereen.

Impact maken lukt alleen samen

“Nul verkeerslachtoffers is ons droomdoel. En het kan! Oké, het is een hele grote droom, maar dat heb je wél nodig om verder te komen”, opent dagvoorzitter Arko van Brakel, die heel goed weet dat veiligheid in het verkeer een complex probleem is. “Dat los je niet in je eentje op. En denk niet dat iemand anders het probleem wel oplost. Het kan alleen samen.” Maar hoe krijg je zoveel mogelijk mensen mee in zo’n groot droomdoel? En hoe zorg je ervoor dat iedereen dezelfde richting opgaat. Van Brakel benadrukt dat het begint met open en nieuwsgierig zijn naar elkaar, én samen een eerste stap zetten. En die eerste stap werd deze symposiumdag gezet met 4 verschillende workshops. De deelnemers gingen oordeelvrij en met een dosis nieuwsgierigheid met elkaar in gesprek om verandering in gang te zetten. Want “impact maken lukt alleen samen!”, sluit Van Brakel zijn opening af, waarna hij iedereen uitnodigt voor de workshops.

Workshop 1: Geen veilige schoolomgeving zonder educatie en aanpassing gedrag

De deelnemers aan deze workshop mochten zelf kiezen waar ze het over wilden hebben. Simpelweg omdat er zoveel dingen zijn om over te praten. De interesse ging vooral naar het thema ‘Aanpak veilige schoolomgeving’. Hoe doe je dat? De belangrijkste les in deze workshop was: start met een werkgroep waarbij alle betrokkenen aan tafel zitten. Ouders, school, gemeente, bewoners, etc. Ben je niet compleet, dan krijg je onherroepelijk een keer discussie met één van de ontbrekende partijen. Je moet samen aan tafel en het met elkaar eens zijn om impact te kunnen maken. Ook het thema ‘Gedrag en Ouderbetrokkenheid’ kwam aan bod. Veiligheidsproblemen rondom scholen ontstaan vaak door ouders die hun kinderen brengen en halen met de auto. Als je die groep kan bereiken en bewegen om hun haal- en brenggedrag vanaf nu anders toe doen, maak je samen het verschil.

Workshop 2: Brugklassers – al een hele piet of niet?

‘Tieners luisteren niet naar hun ouders’, was de eerste stelling tijdens deze workshop. Ook al lijkt het niet altijd zo, ouders hebben meer invloed dan ze misschien denken. Als ze het maar goed aanpakken. En dat begint met hun eigen houding. Met het goede voorbeeld geef je als ouder het belang van veilig en vriendelijk gedrag in het verkeer aan. Ook het overbrengen van verkeerskennis is een taak voor ouders. De truc is om dat niet belerend te doen met eindeloze strenge preken. Geef kinderen praktische instructies, controleer of de fietsverlichting het doet of voer een laagdrempelig gesprek over verkeersregels. De deelnemers geven tijdens de workshop wel aan dat dit niet voor alle ouders vanzelfsprekend is en dat ze hier ondersteuning bij moeten krijgen. Op de vraag of ouders als enige verantwoordelijk zijn voor het verkeersgedrag van tieners, zijn de deelnemers eenduidig: het is een samenwerking met school, (sport)verenigingen, gemeente en niet te vergeten de eigen leeftijdsgenoten.

Workshop 3: #impact

ROV Zuid-Holland heeft #impact afgelopen jaar neergezet als hét programma om het aantal verkeerslachtoffers onder jongeren in Zuid-Holland te verminderen. Nu het programma staat, is het tijd voor de meest uitdagende stap: ambassadeurs werven en jongeren écht bereiken. Maar hoe bind je organisaties als ambassadeurs aan het programma? Daarover brainstormden de deelnemers met veel enthousiasme. Aan het einde van de workshop presenteerden ze hun ideeën. Zo opperden ze om jongeren vooral zelf het woord te geven. Of om lokale ondernemers te benaderen, zoals supermarkten waar veel jongeren werken. En zet influencers in. Deze en nog meer ideeën krijgen zeker een plek binnen #impact, zodat iedereen in de regio Zuid-Holland er gebruik van kan maken.

Workshop 4: Wat je zegt, ben je zelf

Eigen gedrag is het belangrijkste middel om het verkeer veiliger te maken. ROV Zuid-Holland onderzocht met campagneteams welk gedrag mensen in Zuid-Holland spontaan noemden bij de vraag: wat is jouw belofte voor verkeersveilig gedrag? De uitkomst van het onderzoek onder ruim 900 mensen geeft de deelnemers van de workshop een goed beeld van wat er leeft onder de verkeersdeelnemers en welke nieuwe kansen dit oplevert. Tijdens de workshop moesten de deelnemers ook hun verkeersveilige belofte doen en dus eerlijk zijn over hun eigen gedragingen in het verkeer. De beloftes gingen vaak over ‘je minder ergeren in het verkeer’ en ‘die telefoon echt wegdoen in de auto’. En er was nog een mooi aanvullend idee: Laat kinderen met hun ouders samen een verkeersveilige gedragsbelofte doen. Dat moedigt ouders aan om het goede voorbeeld te (blijven) geven. Tot slot riep workshopleider Marieke van Daal deelnemers op om ook zelf in gesprek te gaan met verkeersdeelnemers door middel van campagneteams bij bijvoorbeeld festivals en sporttoernooien. Of juist bij de aanleg van een nieuw fietspad. Zo ontdek je wat verkeersdeelnemers bezighoudt en kun je daarop inspelen.

Gedeputeerde en wethouder vragen aandacht voor veilig en vriendelijk gedrag

Als de deelnemers terugkomen van de workshops, staat gedeputeerde Frederik Zevenbergen al klaar om namens de provincie Zuid-Holland te vertellen dat het genoeg is geweest met de vele gewonden en doden in het verkeer. “Wij doen er als provincie alles aan om de infrastructuur zo veilig mogelijk aan te leggen. Toch blijven er plekken waar dat maar beperkt kan. In de beschermde natuur van de duinen bijvoorbeeld. Die fietspaden zijn niet gemaakt voor hoge snelheden en de massa’s mensen die er op een mooie dag overheen zoeven. Daar is veilig gedrag dé sleutel om ongelukken te voorkomen. Dat geldt ook in de drukke stad met al die e-bikes, fatbikes en bakfietsen. We zien het ‘t meest misgaan bij de groepen jongeren en ouderen. Overmoedige jongeren denken dat ze alles tegelijk kunnen tijdens het fietsen. En bij de ouderen gaat deelnemen aan het verkeer niet meer vanzelf. Bovendien hebben we te maken met voertuigen die veel sneller gaan dan vroeger. Daar moeten we met z’n allen aan wennen, maar bovenal willen we samen werken aan meer verkeersveilig gedrag. Het vraagt soms wat moed, maar ik roep iedereen op de ander aan te spreken op zijn gedrag.” 

Ook Arjen Kapteijns, wethouder Mobiliteit in Den Haag, maakt zich grote zorgen over de grote groei van het aantal verkeersslachtoffers in zijn stad. “We zijn de infrastructuur van de stad aan het herinrichten om het veiliger te maken. Daarnaast werken we aan gedragsmaatregelen die we als gemeente meer zelf kunnen handhaven, zoals het plaatsen van flitspalen.” Op de vraag wat zijn eigen verkeersveilige gedragsbelofte is, antwoord hij: “Ik ga altijd met goede verlichting op mijn fiets de straat op. Dat is mijn privé-belofte. Mijn belofte als wethouder is dat we een grote stap gaan zetten met het invoeren van een maximale snelheid van 30 km/uur in de stad.”

16 ambassadeurs

Ada Aalbrecht, projectleider bij het ROV Zuid-Holland, komt het podium op. Zij is inmiddels twee jaar bezig met het programma #impact. Tijdens het symposium van 2023, werd het beeldmerk ‘#impact, veilig verkeer begint bij jou’ al gepresenteerd. Inmiddels is er onder andere een website ontwikkeld en hebben 16 ambassadeurs zich aangesloten. “De komende jaren willen we zoveel mogelijk ambassadeurs aantrekken om dit programma invulling te geven”, laat Ada weten. “Dat zijn bijvoorbeeld onderwijsinstellingen, bedrijven en gemeenten. Iedereen kan een bijdrage leveren op zijn manier.” Ze is heel blij met wat er de afgelopen tijd is gerealiseerd voor #impact. Inmiddels hebben alle regio’s geld vrijgemaakt om de komende jaren aan #impact te werken, hebben de eerste ambassadeurs zich aangesloten en is er een website ontwikkeld. 

De ambassadeurs sluiten zich bij Ada op het podium aan. Ze gaan vanuit hun vakgebied een bijdrage leveren aan verkeersveiligheid en vertellen welke concrete eerste stap zij gaan zetten. Er komt van alles voorbij. Zoals goede fietspaden aanleggen, in dialoog gaan met jongeren over hun gedrag, het programma op de kaart zetten binnen de branchevereniging, werkgroepen opzetten voor samenwerking, ouders rechtstreeks benaderen en het verhaal van #impact vertellen in hun eigen netwerk.

Lancering nieuwe website #impact

Stereotype beeld van ouderen klopt niet

Het programma #impact richt zich op jongeren. Gedeputeerde Frederik Zevenbergen wees echter al op het hoge aantal verkeersslachtoffers onder ouderen en dat het een groep is om op te focussen. Want ook onder ouderen moet het aantal verkeersslachtoffers omlaag, het liefst naar nul. De laatste spreker van de dag – Alet Klarenbeek – herinnerde de aanwezigen eraan dat in Nederland 4 miljoen mensen ouder zijn dan 65 jaar. Alet weet als geen ander hoe je deze doelgroep moet bereiken. Ze is gespecialiseerd in ouderencommunicatie. Ze waarschuwt dat we allemaal last hebben van seniorisme. Daarmee bedoelt ze de eenzijdige beeldvorming over ouderen, die we allemaal hebben dankzij de media en reclames. “Google maar eens op ‘ouderen’ en ‘fietsen’ en er verschijnt een stereotype beeld van ouderen zoals je dat ongetwijfeld nu in je hoofd hebt. Maar dat stereotype beeld klopt niet! We leven in een diverse samenleving en dat geldt dus ook voor ouderen. Er zijn een miljoen migrantenouderen, 600.000 LHBTI-ouderen, ouderen die geen kinderen hebben, eenzame ouderen en ga nog maar even door. Dus wil je ouderen bereiken met je communicatie over veilig verkeersgedrag, let dan goed op hoe je dat doet en wie je in beeld brengt. Je bereikt mensen namelijk pas echt, als zij zichzelf ergens in herkennen. En dat geldt natuurlijk voor alle mensen van 0 tot 100.”

Nieuwe ideeën, inzichten en contacten

Programmamanager verkeersveiligheid Marieke de Bruijn sluit de dag af met een dankwoord aan alle deelnemers en partners. Het symposium op de Kop van Zuid in Rotterdam heeft ROV Zuid-Holland veel ideeën, inzichten en contacten opgeleverd om samen aan de slag te gaan voor meer veiligheid in het verkeer. Laten we ons droomdoel van nul slachtoffers waarmaken. Samen maken we een punt van nul.

Bekijk hieronder een aantal foto’s voor een impressie van de bijeenkomst.